Ook last van omgekeerde liftschaamte?

Wandel & Handel

Corona maakt dat je soms anders kijkt naar jarenlang ingesleten gewoonten en beleefdheden. Ik was laatst in een kantoorpand, vijf verdiepingen hoog, toegerust met twee liften en een trappenhuis.

De receptioniste kondigde mijn komst aan, de secretaresse zou me komen ophalen. Even later hoorde ik de liftdeur opengaan en stapte zij de hal binnen. Eerste indruk: goed gekleed, vriendelijke blik, iemand die bezoekers oprecht welkom heet.

Of ik bezwaar had om met de lift te gaan. 

Normaal zou ik vijf verdiepingen beklimmen via het trappenhuis. Mits het goed is verlicht, de trap niet te steil en de treden breed genoeg. Ik bedoel dus niet de opgang in het WTC Utrecht waar je klimijzers uit je tas moet halen als je naar boven wilt of je voeten heel schuin op de trede moet zetten bij het afdalen. Voor vrouwen op hoge hakken is dit trappenhuis een levensgevaarlijke oefening in balanceren.

Maar niet in dit pand. Het was een splinternieuw kantoorgebouw dus ik veronderstelde dat de trappen begaanbaar zouden zijn. De lift waar ze uit was gestapt kon vier mensen goed hebben, met vijf zou het veevervoer worden. En anderhalve meter? Geen kijk op. Een vlaag van liftschaamte overviel mij.

Mijn eerste gedachte was de trap te nemen. Mijn tweede: is het niet raar om ‘nee’ tegen die aardige vrouw te zeggen, dat ze maar lekker alleen in die stinklift moet gaan staan? Gaf ik daarmee niet aan dat ik haar niet vertrouw als het op haar handenwasritueel aankomt, dat ik dacht dat ze uit haar mond stinkt, of dat ze een boze, lelijke heks is?

Dat was het laatste wat ik wilde dus ik besloot met haar het intieme moment te ervaren om samen de lift in te gaan.

Waarna uiteraard de in Corona-tijden ongemakkelijke beleefdheden plaatsvonden van: ga jij eerst of ik (dames gaan vóór maar dat is nu wel weer onhandig als het bedieningspaneel naast de deur zit), en had ik niet snel een mondkapje op moeten doen, nou ja, dat had zij ook niet. Waarom eigenlijk niet, dat is toch verplicht in liften? 

Kortom, allemaal hersenkrakers en bananenschillen die het intermenselijk contact extra moeizaam maken. Het was dus niet zozeer liftschaamte als het omgekeerde, je opgelaten voelen om een vriendelijke gastvrouw te beledigen. Een soort van horkschaamte.

Gelukkig maakte mijn reisgezel slagvaardig een einde aan mijn tweede dilemma: die van de knopjesschaamte. Ook toen Covid-19 zich nog niet eens had genesteld onder de rechtervleugel van die vleermuis-in-winterslaap in Wuhan had ik al moeite met knopjes. In de tram, in de trein, in de lift, bij zebrapaden, bij de supermarktkarretjes, bij de bioscoopwc’s, bij de geld- en parkeerautomaat, en nu zelfs bij de zeeppompjes, ik laat het drukken op knopjes of naar beneden halen van hendels liever aan de medemens over. 

Bij de zeeppompjes die met de hand moeten worden bediend heeft mijn elleboog het handwerk overgenomen. 

Het vasthouden van trapleuningen is overigens helemaal een daad die getuigt van roekeloosheid. Moet ik er echt op vertrouwen dat iedereen bij binnenkomst braaf zijn handen heeft ontsmet? 

Gelukkig is de liftindustrie druk aan het werk om het bedieningspaneel overbodig te maken. Een Nederlands bedrijf heeft voetpedalen geïntroduceerd om met een of twee ferme trappen de lift op te takelen.  Maar dat wordt internationaal gezien als low tech. 

Het probleem in landen met veel echte wolkenkrabbers is uiteraard veel nijpender. Ook daar worden in hoog tempo oplossingen bedacht om mensen in de lift een veilig gevoel te geven. Zijn die high-tech? In ieder geval wat minder fysiek als de voetpedaal.

Op stapel staan een bedieningspaneel waar je alleen naar hoeft te wijzen. Andere fabrikanten zoeken het in apps waarmee de bezoeker de liftdeur kan openen en de gewenste etage intoetst. En als je Michael Jackson als halogeen-artiest op tournee kunt sturen, is het bedenken van een halogeen bedieningspaneel een kwestie van appeltje-eitje.

Deze bedieningssystemen worden vaak gelanceerd in combinatie met high speed luchtverversingsinstallaties en ultraviolet lampen waarmee het fysieke bedieningspaneel gezuiverd kan worden van alle bacillen en virussen. Althans, dat beweren de fabrikanten. Wetenschappelijk bewijs dat je Covid-19 met zo’n lamp kunt wegbranden van alle oppervlakken is er niet.

Alweer een industrie die dankzij Corona haar productrange kan vernieuwen. En als architecten zich ook eens realiseren dat trappenhuizen niet alleen als nooduitgang kunnen worden gebruikt, wordt 2021 een jaar om naar uit te kijken.